Erzurum asırlar boyunca nice önemli tarihi görevler üstlendiğini anlatan Vali Okay Memiş, “Bu önemli görevlerden biriside Ulu Önder Mustafa Kemal Paşa’ nın 3 Temmuz 1919’ da Erzurum’ a teşrifleridir. Erzurum’ un bu kutlu yoldaki en eşsiz rolü de kuşkusuz, Türk’ ün varlığına son vermek isteyen dahili ve harici düşmanlarla mücadele savaşını veren Mustafa Kemal Paşa’ ya kucak açmış olmasıdır” dedi.
“Türk vatanının çeşitli bahanelerle işgallere maruz kaldığı sırada ulusal birliğin ilk aşaması Erzurum’ da gerçekleştirilmiştir” diyen Vali Memiş mesajında şunları kaydetti: “Gazi Mustafa Kemal Paşa 3 Temmuz’ da geldiği ve yaklaşık iki ay boyunca kaldığı Erzurum’ dan övgüyle bahsetmiştir. İki aylık sürede gerçekleştirdiği faaliyetler, aziz vatanın işgallerden kurtarılması yolunda hayati derecede önemli bir rol oynamıştır. Erzurum Kongresi’ni bu kadim şehrimizde toplayarak, hürriyet ve bağımsızlığımızın mücadelesi için haksız işgallere dur demesi; manda ve himayeyi kesinlikle reddedip tam bağımsızlığı ülkü edinmesi, bu mücadelenin en büyük aşamasını teşkil etmiştir.
9 Temmuz 1919’da askerlikten istifa eden Mustafa Kemal Paşa, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu’ nun delegelikten çekilmesiyle katıldığı kongrede delegeler tarafından başkan seçildi. Bu anlamda, Erzurum Kongresi’ nin de başkanı olarak, Millî Mücadele adına vatanın kurtuluşuna adeta ön hazırlık sayabileceğimiz önemli kararlar alınması sağlandı. Bu önemli kararlardan birisi olan aynı zamanda “Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanmaz” maddesi, Misakımilli’nin yeni Türk Devletinin manifestosudur. Gazi Mustafa Kemal Paşa, böylece Erzurum’ un hem kendisi için ve hem de millet için taşıdığı tarihi önemi gözler önüne sermiştir.”