Erzurum Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü nde Görev Yapan Yılmaz artık kartv.net te. İşte ilk yazısı
DOĞUDA BİR SERHAT ŞEHRİ ‘’ERZURUM’’
Erzurum…
Buram buram tarih kokan Çifte Minareleriyle, Saltuklu’nun kıyamete kadar Türk’e ait olduğunu tescillemek için şehrin ortasına bir mühür gibi vurduğu Ulu Camii ile , taş duvarlarında yüzyıllardır ezanların yankılandığı Lala Paşasıyla, bembeyaz duvağını nazlı bir gelin gibi 12 ay boyunca başından çıkarmayan Palandöken Dağı ile binlerce yıldır Türklüğün hamuruyla yoğrulmuş özü mert, sözü doğru asil dadaşıyla, asırlardır şehit kanlarıyla sulanmış nice koç yiğidin, âlimin ,kahramanın bağrından çıktığı mübarek toprağıyla, yüzyıllar boyu Müslüman-Türk’ün doğuda ki serhatti olmuş ve kalleşe ,haine, düşmana geçit vermeyen dik duruşuyla,93 harbinde Nene Hatun’un imanıyla destanlaşırken Milli Mücadelede düşmanı kartal pençesiyle yurttan söküp atmıştır bu kutlu belde…
Erzurum denince akla gelenler sadece bunlarla sınırlı değil tabi ki. Kadayıf dolması, cağ kebabı, Oltu taşı ve daha bir çok özelliğiyle Anadolu’nun en renkli şehirlerinden biridir Erzurum…
Tarihi binlerce yıllık bir geçmişe dayanan, bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu kadim memleketimiz için 12 Mart 1918 tarihi önemli dönüm noktalarından biridir.1.Dünya Savaşı devam ederken,16 şubat 1916 yılında Erzurum Rus işgaline düşmüştür. İki yıldan fazla bir süre esaret altında kaldıktan sonra Kazım Karabekir komutasındaki 1.Kafkas ordusu tarafından kurtarılmıştır.
İtilaf devletleri memleketimizi doğudan ve batıdan işgale başlamıştı .Bu işgal günlerinde onların öncü birlikleri vazifesini gören Ermeni Gönüllüleri Rusların kontrolünde bulunan Erzurumda Türklere karşı insanlık dışı eylemlere girişmişlerdir. Rusların korumasındaki Ermeniler görülmemiş vahşet örnekleri sergiliyorlardı. Çoluk çocuk yaşlı, kadın demeden Türk halkını katlediyorlardı. Büyük Ermenistan hayaliyle girişilen bu soykırıma Rus komutanlar seyirci kalıyordu.
18 Aralık 1917 de Erzincan mütarekesi ile Ruslar savaş dışı kalmıştı .Rus orduları geri çekilmeye başladıklarında bu cepheyi düzenli Ermeni birliklerine bırakmışlardı.. Yetişmiş Ermeni askerinin bulunmadığı birliklerde danışman öğretmen durumunda Rus subayları yer almıştır. Uzun süre kalmayı hedefleyerek yığdıkları ağır silâhları, cephane ve erzakı da Ermenilere bırakmışlardı. Amerika ve İngiltere’den para ve silâh yardımı alıp Gürcülerle birleşerek devlet kurmaya çabalayan Ermeniler 2 bir yandan da Türk kıyımına hız vermişlerdi.
Suşehri’nde bulunun 3’üncü Ordu Komutanı Vehip Paşa, 10 Ocak 1918’de 1’inci Kafkas Ordusu Komutanı Kâzım Karabekir’e, Erzincan, Erzurum, Sarıkamış yönüne hareket emrini verdi. Ermeni zulmünü haber alan askerimiz tüm sıkıntılara rağmen ilerledi. 13 Şubat 1918’de alevler içinde yanan Erzincan’ı kurtardı. Öncü kuvvetler 22 Şubatta Mamahatun’u, 25 Şubatta Aşkale’yi almış ve 26 Şubatta Erzurum’a doğru ilerleme kararı vermişti.
Kolordu Karargâhını Alaca Köyüne taşıyan Kâzım Karabekir Paşa, 10 Martta hareket emrini verdi. 11 Martta Ilıca kurtarıldı. 12 Mart 1918 günü, Erzurum’un esaret günleri sona erdi. Kısa sürede Doğu Anadolu Ermenilerden temizlenmiş ve Anavatan’a katılmıştı.
12 Mart yalnız Erzurumlular için değil, insanlık için de oldukça önemli bir gündü. Çünkü akla gelebilecek insanlık dışı her türlü işkence ve katliamı gerçekleştiren Ermeniler, geldikleri yere gönderilmişlerdi.
Erzurum bir süre sonra, Kurtuluş Savaşının , Cumhuriyet’e giden yolun en önemli kilometre taşı olacaktı. Mustafa Kemal ATATÜRK 23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresi’ni gerçekleştirecek ve Erzurum’un hemşehrisi ve Erzurum Mebusu olacaktı. Kurtuluş’a giden yol, 12 Mart 1918’de kurtarılan Erzurum’dan geçmişti.
Şehit kanlarıyla sulanmış bu mübarek belde tarihe ışık tutan çehresiyle bundan sonra da doğuda bir yıldız gibi parlamaya devam edecektir. Sözlerimi Erzurum’un yetiştirdiği büyük mutasavvıf, âlim ve şair Alvarlı Efenin bir şiiriyle noktalıyorum:
Erzurum kilidi mülki İslam’ın
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Erzurum derbendi ehli imanın
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Gayet şecaatli erler var idi
Nisası ricali hayalar idi
Edepli erkanlı bir diyar idi
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Göl yerinde elbet sular bulunur
Yine vardur deyü ümid olunur
Yine bugün in bahaya alınır
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Civanlar pirlere hürmet ederler
Duasın almaya gayret ederler
Ramazana güzel hürmet ederler
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Bir kul günahına tövbe ederse
Sadıkhane o dergaha girerse
Affolunur günahı her ne kadarsa
Mevla’ya emanet olsun Erzurum
Kalplerine dolsun Feyz-i Rabbani
Ahalisi bulsun Rahm-ı Rahmani
LÜTFÜ Erzurum’dan gördüm ihsanì
Mevla’ya emanet olsun Erzurum