TÜİK Dünya Nüfus Günü, 2019 çerçevesinde Erzurum doğum ve evlilik verilerini paylaştı. Erzurum’da 2013 – 2018 yılları toplamında 89 bin 967 doğum kaydedildi. 2018 yılı bazında doğurganlık hızının 2.24 çocuk olduğu ilde anne ortalama yaşı 28.6, ortalama ilk evlenme yaşı ise erkeklerde 27.6, kadınlarda 24.0 olarak bildirildi.
ERZURUM 2013-2018 DOĞUM SAYILARI
Erzurum’da 2013 – 2018 yılları arasında doğum sayısının en yüksek olduğu dönem 2014 yılı oldu. Verilere göre ilde 2013 yılında 15 bin 692, 2014 yılında 15 bin 976, 2015 yılında 15 bin 253, 2016 yılında 14 bin 894, 2017 yılında 14 bin 624, 2018 yılında ise 13 bin 528 doğum olayı kaydedildi. İlde 6 yılda dünyaya gelen çocuk sayısı ise 89 bin 967 oldu.
ERZURUM DOĞURGANLIK HIZI 2013-2018
Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus verilerine göre Erzurum’da 2013 yılında 2.49 çocuk olan ortalama doğurganlık hızı 2018 yılında 2.24 çocuğa geriledi. Erzurum’da doğurganlık hızı 2013 yılında 2.49 çocuk, 2014 yılında 2.60 çocuk, 2015 yılında 2.52 çocuk, 2016 yılında 2.45 çocuk, 2017 yılında 2.41 çocuk, 2018 yılında da 2.24 çocuk olarak belirtildi.
ERZURUM YAŞA ÖZEL DOĞURGANLIK HIZI
İllere göre yaşa özel doğurganlık hızı 2018 verilerine göre Erzurum’da annelerin doğum hızı 15-19 yaş grubunda binde 22, 20-24 yaş grubunda binde 85, 25-29 yaş grubunda binde 139, 30-34 yaş grubunda binde 118, 35-39 yaş grubunda binde 64, 40-44 yaş grubunda binde 18, 45-49 yaş grubunda ise binde 1 olarak hesaplandı.
ERZURUM ANNENİN ORTALAMA YAŞI, 2009-2018
Erzurum’da 2009 yılında 27.1 olan anne ortalama yaşı 2018 yılı sonu itibariyle 28.6’ya yükseldi. İlde annenin ortalama yaşı 2009’da 27.1, 2010’da 27.2, 2011’de 27.4, 2012 yılında 27.7, 2013 yılında 28.0, 2014 yılında 28.0, 2015 yılında 28.2, 2016 yılında 28.2, 2017 yılında 28.3, 2018 yılında da 28.6 olarak ölçüldü.
2014-2018 yılları kapsamında Erzurum’da ilk evlenme yaşı erkeklerde 27.1’den 27.6’ya, kadınlarda ise 23.4’ten 24’e yükseldi. Erkeklerde ilk evlenme yaşı 2014’te 27.1, 2015’te 27.3, 2016’da 27.4, 2017’de 27.4, 2018’de 27.6; kadınlarda ilk evlenme yaşı ise 2014’te 23,4, 2015’te 23,5, 2016’da 23,7, 2017’de 23,8, 2018’de 24.0 yaş olarak aktarıldı.
ERZURUM 16-17 YAŞ EVLİLİKLERİ
İllere göre 16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuklarının sayısı ve oranı, 2018 verilerine göre 4 bin 887 evlenme toplamında bu yaş grubunda evlenen kız çocuk sayısı 305 gelin olarak açıklandı. TÜİK 2018 verilerine göre, Erzurum’da kız çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranı ise yüzde 6.2 olarak kaydedildi.
DÜNYA NÜFUS GÜNÜ, 2019
Bu seneki temayı 1994 Nüfus ve Kalkınma Konferansı hedefleri oluşturdu
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından, 1989 yılında dünya nüfusunun 5 milyar insana ulaştığı tarih olan “11 Temmuz 1987” tarihi “Dünya Nüfus Günü” olarak kabul edilmiştir. Bu özel günde Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından nüfusun önemli konularını ele alan bir tema belirlenmekte ve bu temaya ilişkin farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
179 ÜLKE KABUL ETTİ
Bu yıl, UNFPA tarafından Dünya Nüfus Günü’nde, 1994 Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı’nda, 179 hükümetin kabul ettiği “üreme sağlığı, üreme hakları ve cinsiyet eşitliğinin sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için gerekli olduğu” düşüncesinin ve bu konferansta verilen taahhütlerin yerine getirilmesinin gerekli olduğunun vurgulanmasına karar verilmiştir.
TÜİK VERİLERİ
Bu kapsamda haber bülteninde doğum, evlenme ve toplumsal cinsiyet istatistikleri konusunda temel bilgiler sunulmaktadır.
CANLI DOĞAN BEBEK SAYISI
Canlı doğan bebek sayısı 1 milyon 248 bin 847 oldu. Canlı doğan bebek sayısı, 2017 yılında 1 milyon 295 bin 784 iken 2018 yılında 1 milyon 248 bin 847 oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,3’ünü erkekler, yüzde 48,7’sini ise kızlar oluşturdu. Bebeklerin yüzde 17,7’si İstanbul, yüzde 5,8’i Ankara, yüzde 5’i Şanlıurfa ve yüzde 4,1’i İzmir’de doğdu.
TOPLAM DOĞURGANLIK HIZI 1,99 ÇOCUK OLDU
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade etmektedir. Ülkemizde 1970’lerin ortasında 4,33 çocuk olan toplam doğurganlık hızı, yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2018 yılında 1,99 çocuk olarak gerçekleşti. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un altında kaldığını gösterdi.
NÜFUS PROJEKSİYONU
Bununla birlikte Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2018-2080 yılları için üretilen nüfus projeksiyonlarına göre, doğurganlık hızındaki bu düşme eğiliminin gelecekte de devam edeceği ve 2050 yılına gelindiğinde 1,85 olacağı öngörülmektedir.
KÜRESEL VERİLER VE TÜRKİYE
Dünya genelinde 1969 yılında 4,8 olan toplam doğurganlık hızının günümüzde 2,5’e gerilediği görüldü. Söz konusu dönemler için toplam doğurganlık hızının gelişmiş ülkelerde 2,3’ten 1,7’ye, az gelişmiş ülkelerde ise 6,8’den 3,9’a düştüğü görüldü.
Doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 4,13 çocuk ile Şanlıurfa oldu
İLLER DAĞILIMI
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2018 yılında 4,13 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 3,60 çocuk ile Şırnak, 3,26 çocuk ile Ağrı ve 3,23 çocuk ile Muş izledi. Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1,30 çocuk ile Gümüşhane oldu. Bu ili 1,43 çocuk ile Kütahya, Zonguldak ve Edirne izledi.
EN YÜKSEK YAŞA ÖZEL DOĞURGANLIK HIZI
En yüksek yaşa özel doğurganlık hızı 25-29 yaş grubunda görüldü. Yaşa özel doğurganlık hızı, belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
YAŞ GRUBUNA GÖRE DOĞURGANLIK HIZI
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu yaş grubundaki doğurganlık hızı 2013 yılında binde 130 iken 2018 yılında binde 128 oldu. Diğer bir ifadeyle, 2018 yılında 25-29 yaş grubundaki her bin kadın başına 128 doğum düştü.
KÜRESEL TESPİTLER
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılan 1950-2020 tahminlerine göre, dünya genelinde 1965-1970 döneminde en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 258 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Diğer yandan 2015-2020 dönemine gelindiğinde en yüksek yaşa özel doğurganlık hızının binde 141 ile yine 25-29 yaş grubunda görüleceği öngörüldü.
ADÖLESAN DOĞURGANLIK HIZI
Adölesan doğurganlık hızı düştü. Adölesan doğurganlık hızı, 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir. Yaşı çok genç olan annelerden doğan bebeklerin daha yüksek derecede hastalık ve ölüm riskiyle karşı karşıya kalmalarından dolayı adölesan doğurganlık konusu anne ve bebek sağlığının korunması bakımından oldukça önem taşımaktadır. Adölesan doğurganlık hızı, 2013 yılında binde 29 iken 2018 yılında binde 19’a düştü. Diğer bir ifadeyle, 2018 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 19 doğum düştü.
BM TAHMİNLERİ
BM tarafından yapılan 1950-2020 tahminlerine göre, dünya genelinde 1965-1970 döneminde binde 80 olan adölesan doğurganlık hızının 2015-2020 dönemine gelindiğinde binde 43 olacağı öngörüldü.
Adölesan doğurganlık hızının en yüksek olduğu il Ağrı oldu
TÜRKİYE VERİLERİ
Ülkemizde 2018 yılında adölesan doğurganlık hızının en yüksek olduğu il binde 57 ile Ağrı oldu. Bu ili binde 54 ile Muş, binde 46 ile Şanlıurfa ve binde 42 ile Kilis izledi. Adölesan doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise binde 4 ile Gümüşhane oldu. Bu ili binde 5 ile Rize ve Trabzon, binde 6 ile Artvin ve Bayburt takip etti.
DOĞUMLAR
Geçtiğimiz yıl doğum yapan kadınların yüzde 1,6’sı çoğul doğum gerçekleştirdi. İdari kayıtlardan alınan veriye göre, 2018 yılında doğum yapan kadınların yüzde 1,6’sı çoğul doğum gerçekleştirirken, bu kadınların yüzde 97,6’sı ikiz, yüzde 2,3’ü üçüz ve yüzde 0,1’i dördüz ve daha fazla bebek dünyaya getirdi.
İLK DOĞUM
Geçtiğimiz yıl doğum yapan kadınların yüzde 36,9’u ilk doğumunu gerçekleştirdi
Kadınların 2018 yılındaki doğumlarının doğum sırası incelendiğinde, bu doğumların yüzde 36,9’unun ilk, yüzde 32,1’inin ikinci, yüzde 18,3’ünün üçüncü, yüzde 12,6’sının ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleştiği görüldü.
ANNE ORTALAMA YAŞI
Annenin doğumdaki ortalama yaşı 28,9 oldu.
Ülkemizde doğum yapan kadınların ortalama yaşı, 2017 yılında 28,7 iken 2018 yılında 28,9 oldu. BM tarafından yapılan 1950-2020 tahminlerine göre, dünya genelinde 1965-1970 döneminde 29 olan doğumdaki ortalama anne yaşının 2015-2020 dönemine gelindiğinde 28,1 olacağı öngörüldü.
Diğer yandan ilk canlı doğumunu yapan kadınların ortalama yaşı, 2017 yılında 26 iken 2018 yılında 26,2 oldu. İlk doğumda anne yaşı, erken yaşlarda çocuk sahibi olmanın, daha geç doğurganlığa başlamaya göre genellikle daha fazla çocuk sayısı anlamına gelmesi nedeniyle, genel doğurganlık seviyesinin önemli bir belirleyicisidir.
ANNELERİN EĞİTİM DURUMLARI
Geçen yıl doğum yapan kadınların yüzde 32,5’ini ilköğretim mezunları oluşturdu
Ülkemizde 2018 yılında doğum yapan kadınların eğitim durumu incelendiğinde, ilköğretim, ortaokul veya dengi okul mezunu kadınların yüzde 32,5 ile ilk sırada yer aldıkları görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 23,8 ile yükseköğretim mezunları, yüzde 19,8 ile lise veya dengi okul mezunları, yüzde 10,3 ile ilkokul mezunları, yüzde 8,3 ile okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyenler ve yüzde 2,6 ile okuma yazma bilmeyenler izledi.
Yükseköğretim mezunu kadınların yüzde 57,8’i ilk doğumunu gerçekleştirdi
Geçtiğimiz yıl doğum yapan yükseköğretim mezunu kadınların yüzde 57,8’inin ilk doğumunu, yüzde 34,2’sinin ikinci doğumunu ve yüzde 7’sinin ise üçüncü doğumunu gerçekleştirdiği görüldü. Lise ve dengi okul mezunu kadınların yüzde 40,7’si ilk doğumunu, yüzde 36,2’si ikinci doğumunu, yüzde 17,7’si ise üçüncü doğumunu gerçekleştirdi.
ANNE ÖLÜM ORANI
Ülkemizde anne ölüm oranı yüz binde 14,6’ya geriledi.
Anne ölüm oranı, bir yıl içerisinde gerçekleşen yüz bin canlı doğum başına anne ölümlerinin sayısı olarak tanımlanmaktadır. Anne ölümü, gebeliğin başlangıcından doğum sonrası 42. günü kapsayacak şekilde; kaza ve tesadüfi sebeplerden kaynaklanmayan, gebelik veya gebeliğin yönetiminden kaynaklı olarak veya gebeliğin ağırlaştırdığı herhangi bir sebeple kadının ölmesidir.
CANLI DOĞUM
Ülkemizde 2010 yılında yüz bin canlı doğumda 16,4 olan anne ölüm oranının yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2017 yılında yüz binde 14,6’ya gerilediği görüldü. Bu oran dünya genelinde 2015 yılında yüz binde 216 olarak gerçekleşti.
Resmi kız çocuk evlilikleri azaldı
16-17 YAŞ GRUBUNDA OLAN KIZ ÇOCUKLARININ RESMİ EVLENMELERİ
Evlenme istatistiklerine göre, 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2014 yılında yüzde 5,8 iken 2018 yılında bu oran yüzde 3,8’e düştü.
İLLER VE EN’LER
Bu oran, illere göre incelendiğinde, 2018 yılında Ağrı ilinin yüzde 14,8 ile kız çocuk evlenmelerinde en üst sırada yer aldığı görüldü. Bu ili, yüzde 14,1 ile Muş ve yüzde 12,5 ile Bitlis izledi. Kız çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranının en düşük olduğu iller ise sırasıyla yüzde 0,7 ile Bolu, yüzde 0,9 ile Trabzon ve Artvin oldu.
KADINLAR İLK EVLENME YAŞI
Kadınlarda ortalama ilk evlenme yaşı yükseldi.
İlk evlilik yaşının doğumlar üzerinde önemli bir etkisi olup daha erken yaşlarda evlenen kadınların ortalama olarak daha fazla çocuk sahibi olma potansiyeli bulunmakta, bu da genellikle yaşam boyunca daha fazla sayıda doğuma yol açabilmektedir. Kadınlarda 2014 yılında 24,2 olan ortalama ilk evlenme yaşı 2018 yılında 24,8’e yükseldi.
İLLER DAĞILIMI
Kadınlarda ortalama ilk evlenme yaşının illere göre dağılımı incelendiğinde, 27,6 ile Tunceli’nin evlenme yaşı en yüksek olan il olduğu görüldü. Tunceli’yi, 26,4 ile Rize ve 26,2 ile Artvin izledi. Ortalama ilk evlenme yaşı en düşük olan iller ise 21,9 ile Ağrı, 22,2 ile Muş ve 22,5 ile Kilis oldu.
YAŞ GRUBUNA GÖRE İLK EVLİLİKLER
Yaş grubu 20-24 olan evli kadınların yüzde 5,6’sı 18 yaşından önce evlendi
BM İstatistik Komisyonu tarafından 2013 yılında kabul edilen “BM Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri 52 Minimum Gösterge Seti”nde yer alan göstergelerden biri olan “20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların oranı” Türkiye için 2018 yılında yüzde 5,6 oldu. Diğer yandan bu oran erkeklerde yüzde 0,2 olarak gerçekleşti.
İDEAL ÇOCUK SAYISI
Bireylerin yüzde 32’si istediği ideal çocuk sayısının iki olduğunu belirtti
Aile Yapısı Araştırması, 2016 sonuçlarına göre, bireylerin şartları uygun olsa kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri incelendiğinde, en fazla istenen ideal çocuk sayısı yüzde 32 ile iki çocuk oldu. Türkiye genelinde bireylerin yüzde 31,4’ü şartları uygun olduğunda üç çocuk, yüzde 18’i dört çocuk, yüzde 14,9’u beş ve daha fazla çocuk isterken yüzde 3,4’ü tek çocuk istediğini, yüzde 0,3’ü ise hiç çocuk istemediğini belirtti.
Bireylerin şartları uygun olduğunda istedikleri ideal çocuk sayısı cinsiyete göre incelendiğinde, kadınların en fazla istediği ideal çocuk sayısı yüzde 33,1 ile iki çocuk iken erkeklerin en fazla istediği ideal çocuk sayısı yüzde 31,6 ile üç çocuk oldu.
İdeal çocuk sayısını üç çocuk olarak belirten evli bireylerin oranı yüzde 31,9 oldu
AİLE YAPISI
Aile Yapısı Araştırması, 2016 sonuçlarına göre, bireylerin şartları uygun olsa kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri medeni duruma göre incelendiğinde, daha önce hiç evlenmemiş bireylerin şartları uygun olduğunda en fazla istedikleri ideal çocuk sayısı yüzde 46,7 ile iki çocuk oldu. Bireylerin şartları uygun olduğunda en fazla istedikleri ideal çocuk sayısı, evli bireylerde yüzde 31,9 ile üç çocuk, boşanmış bireylerde yüzde 44,2 ile iki çocuk ve eşi ölmüş bireylerde yüzde 28,4 ile üç çocuk oldu.
İlkokul mezunlarının yüzde 33,2’si ideal çocuk sayısının üç çocuk olduğunu belirtti
ÖĞRENİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIM
Aile Yapısı Araştırması, 2016 sonuçlarına göre, bireylerin şartları uygun olduğunda kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri öğrenim duruma göre incelendiğinde, en fazla istedikleri ideal çocuk sayısı, bir okul bitirmeyenlerde yüzde 31,6 ile beş ve daha fazla çocuk, ilkokul mezunlarında yüzde 33,2 ile üç çocuk oldu. İlköğretim mezunlarının yüzde 39,5’inin, lise mezunlarının yüzde 40,4’ünün ve yükseköğretim mezunu bireylerin ise yüzde 40,5’inin en fazla istedikleri ideal çocuk sayısının iki çocuk olduğu görüldü.
Yönetici pozisyonundaki kadın oranı yüzde 16,3 oldu.
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2018 yılında yüzde 16,3 oldu.