2023'te 10 ilin nüfusu azalırken, 2024'te bu sayı doğu illeri başta olmak üzere 40'a yükseldi. Bu illerde yaşanan nüfus kaybı Türkiye'nin demografik yapısındaki önemli dönüşümün sinyallerini veriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da her fırsatta doğurganlık oranındaki düşüşü "Varoluşsal bir tehdit, bir felaket" olarak yorumluyor. Bu düşüşün temel nedenleri arasında doğurganlık oranındaki azalma, ekonomik nedenlerle göç hareketliliğinin artması ve genç nüfusun büyük şehirlere yönelmesi yer alıyor.
Nüfus artış hızı yavaşladı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 6 Şubat’ta 2024 yılına ait nüfus verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye nüfusu, bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944’e ulaştı. Ancak nüfus artış hızı, 2023’te binde 1,1 seviyesindeyken 2024’te binde 3,4’e geriledi. 2024 yılı boyunca 937 bin 369 bebek dünyaya gelirken, 2023’te bu sayı 958 bin 408 olmuştu. Doğum sayısındaki düşüş, nüfus dinamiklerinde yaşanan değişimin en belirgin göstergelerinden biri oldu.
Nüfusu azalan il sayısı artıyor
2023’te sadece 10 ilin nüfusu azalırken, 2024’te bu sayı 40’a yükseldi. Üstelik nüfus kaybı yaşayan iller, belirli bir bölgeyle sınırlı kalmayarak Türkiye’nin her coğrafi bölgesine yayıldı. Doğurganlık oranındaki düşüş ve şehirler arasındaki göç hareketliliği, bu azalmanın başlıca nedenleri arasında gösteriliyor.
Doğurganlık hızı kritik seviyeye geriledi
TÜİK verilerine göre 2023’te 1,51 olan toplam doğurganlık hızının 2024’te daha da düşmesi bekleniyor. Doğum oranlarının azalması Türkiye’nin nüfus yapısında uzun vadede büyük değişimlere yol açabililir. Öte yandan, yabancı nüfus sayısı da 2023’te olduğu gibi 2024’te de düşüş eğilimini sürdürdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan uyardı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada Türkiye’nin nüfus yapısıyla ilgili önemli bir uyarıda bulunmuştu. Erdoğan, “Nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,1 seviyesinin altındayız. Bu, Türkiye açısından büyük bir tehdittir. Yıllardır en az üç çocuk tavsiyesinde bulunmamızın nedeni de buydu. Bugün gelinen noktada öngörülerimizin doğruluğu ortaya çıkıyor” ifadelerini kullanmıştı.
2022: 749 bin 754
2023: 749 bin 993
2024: 745 bin 005
Fark: - 4 bin 988
2022: 84 bin 366
2023: 89 bin 317
2024: 86 bin 612
Fark: - 2 705
2022: 510 bin 626
2023: 511 bin 238
2024: 499 bin 801
Fark: -11 bin 437
2022: 275 bin 333
2023: 287 bin 625
2024: 282 bin 191
Fark: -5 bin 434
2022: 282 bin 556
2023: 285 bin 655
2024: 283 bin 276
Fark: - 2 bin 379
2022: 591 bin 497
2023: 604 bin 411
2024: 603 bin 941
Fark: - 470
2022: 239 bin 223
2023: 243 bin 399
2024: 241 bin 239
Fark: -2 bin 160
2022: 274 bin 829
2023: 278 bin 335
2024: 272 bin 300
Fark: - 6 bin 035
2022: 399 bin 202
2023: 399 bin 879
2024: 392 bin 301
Fark: -7 bin 578
Van
2022: 1 milyon 128 bin 749
2023: 1 milyon 127 bin 612
2024: 1 milyon 118 bin 087
Fark: -9 525
2022: 203 bin 594
2023: 209 bin 738
2024: 206 bin 857
Fark: - 2 bin 881
2022: 92 bin 481
2023: 92 bin 819
2024: 91 bin 354
Fark: -1 465
2022: 331 bin 311
2023: 347 bin 412
2024: 336 bin 453
Fark: -10 bin 959
2022: 169 bin 403
2023: 172 bin 356
2024: 169 bin 280
Fark: - 3 bin 076
2022: 84 bin 241
2023: 86 bin 047
2024: 83 bin 676
Fark: -2 bin 371
Ali Kaya