Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bu sabah itibariyle Ankara Esenboğa Havalimanı’na iniş yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le yaklaşık 2 saatlik bir görüşmenin ardından ortak basın açıklaması düzenledi. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in en çok Türkiye’yi ziyaret ettiğini aktaran Çavuşoğlu, karşılıklı işbirliğinden memnun olduklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Stoltenberg ile basına kapalı olarak gerçekleştirilen görüşmeler esnasında; Doğu Akdeniz’deki son durumun değerlendirildiğini belirterek Suriye ve Libya’daki gelişmelerin de ele alındığına değindi. Ayrıca Çavuşoğlu, Ermenistan’ın Azerbaycan’daki sivilleri de hedef alan saldırısı neticesindeki gelişmelerinde konuşulduğunu belirtti.
“Yunanistan’ın özellikle bizim sismik araştırma bölgemize savaş gemilerini göndermesi sebebiyle bir gerginlik oldu”
Bakan Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz konusunda hem Türkiye’nin çıkarlarını hem de Kıbrıs Türklerinin haklarını korumayı amaçladıklarını belirterek, “Biz bir müttefik olarak, diğer müttefiklerle olan meselelerimizi NATO’nun gündemine getirmemeye çalışıyoruz. Bazı müttefiklerin gerek Türkiye’yle gerekse diğer müttefiklerle sorunlarını NATO’nun gündemine getirdiklerini görüyoruz. Doğu Akdeniz’de yaşanan olaylardan sonra Türkiye olarak hem kendi milli çıkarlarımızı korumak hem de Kıbrıs Türklerinin haklarını korumak için kararlı bir şekilde adımlarımızı attık, atıyoruz. NATO’nun ayrıştırma konusunda bir inisiyatifi oldu. Biz müttefikler arasında bir kazanın olmasını istemeyiz. Yunanistan’ın özellikle bizim sismik araştırma bölgemize savaş gemilerini göndermesi sebebiyle bir gerginlik oldu. Bir çatışma riskini gören NATO, ayrıştırıcı rolünü burada oynamak istedi. Biz başından beri Genel Sekreterin ve NATO’nun inisiyatifine olumlu baktık, desteğimizi verdik ve tüm toplantılara katıldık. Başlangıçta Yunanistan’ın olumsuz tutumları oldu. Şimdi Yunanistan’ın da bu toplantılara katıldığını görüyoruz” dedi.
“Müttefiklerin değişik gerekçelerle desteğini Türkiye’den esirgediğini görüyoruz”
NATO’nun Türkiye’ye yönelik vermesi gereken desteğin yeniden gözden geçirildiğini söyleyen Çavuşoğlu, “İdlib’te Türkiye’nin, özellikle rejimin ve destekçilerinin saldırılarını durdururken NATO’dan bu anlamda bir destek talebi olmuştu. Ama üzülerek söylemek isterim ki, müttefiklerin değişik gerekçelerle bu desteği Türkiye’den esirgediğini görüyoruz. Şimdi Polonya’nın desteğini görüyoruz” diye konuştu.
Afganistan’dan aceleci bir şekilde çekilmenin doğru olmadığını vurgulayan Çavuşoğlu, NATO müttefiki ülkelerin de bu konuda ortak bir görüş içinde olduğunu söyledi. Afganistan’da tam anlamıyla bir istikrar göremediklerini belirten Çavuşoğlu, konu hakkında istişarelerin de sürdüğünü aktardı.
Libya’da kalıcı bir ateşkes için sarf edilen çaba ve yapılan görüşmeler hakkında Stoltenberg’i bilgilendirdiğini söyleyen Çavuşoğlu, Irak’taki sorunların da uluslararası toplumun desteğiyle çözülebileceği temennisinde bulundu.
“Terörle mücadelede NATO müttefiklerinden somut destek bekliyoruz”
Türkiye’nin terörle mücadelesinde NATO müttefiklerinden beklenen desteği göremediklerini söyleyen Çavuşoğlu, sitemlerini iletti. “Terörle mücadelemizde NATO müttefiklerinden daha somut destek bekliyoruz. Destek veremiyorlarsa da terör örgütlerine destek vermesinler” diyen Çavuşoğlu, bazı NATO üyesi müttefiklerin PKK/YPG terör örgütlerine açıkça destek verdiğini söyledi. Durumun uluslararası hukuka aykırı olduğuna değinen Çavuşoğlu, Stoltenberg’e müttefiklerin bu tutumlarından dolayı sitemlerini iletti.
“Savunma sanayi ihtiyaçlarını NATO müttefikleri olarak kendi içimizde halletmemiz gerekiyor”
Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sistemleri hakkında da konuşan Çavuşoğlu, “Savunma sanayi ihtiyaçlarını NATO müttefikleri olarak kendi içimizde halletmemiz gerekiyor. Biz Patriot ya da bir başka hava savunma sistemini müttefiklerimizden alamadığımız için, S-400 alma durumunda kaldık. Bunun NATO içinde de olulşturduğu hassasiyeti görüyoruz. Türkiye’nin elzem olan bu ihtiyacının karşılanması gerekiyor. NATO ve müttefiklerin de bunu anlaması gerekiyor. Bu sadece hava savunma sistemiyle ilgili değil, savunma sanayinde diğer ihtiyaçların da karşılanmasında müttefiklerin değişik gerekçelerle birbirlerine zorluk çıkarmaması gerekiyor” dedi.
Türkiye’nin NATO’nun 2030 çalışmasına bir müttefik olarak katkı sağlamaya devam edeceğini aktaran Çavuşoğlu, Ermenistan’ın Azerbaycan’da bulunan sivilleri de hedef alan saldırıları hakkında sert açıklamalarda bulundu.
Azerbaycan’ın halihazırda Türkiye’den bir talebinin olmadığını ileten Çavuşoğlu, gerek görülürse Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında yer alacağını söyleyerek, “Ermenistan’ın sivillere saldırması yeni değil. Ermenistan’ın tarihine baktığınız zaman insanları nasıl hunharca katlettiğini görebilirsiniz. Ermenistan önce çatışma hattında hem Azerbaycan’ın bulunduğu bölgelere hem askerlere hem de sivillere ateş açtı. Çocuklar dahil birçok sivil şehit oldu. Diğer taraftan sıkışan Ermenistan Gence ve Bakü’ye yakın yerlere de füze göndermeye başladı. Doğrudan sivilleri hedef alıyor. Bu esasen savaş suçudur. Azerbaycan, kendi topraklarında, kendi topraklarını terörist ve işgalcilerden geri almak için mücadele ediyor. Burada hukuken de ahlaken de herkesin, her şeyden önce Azerbaycan’a destek vermesi gerekiyor. Fakat uluslararası örgütler ve ülkeler ya çok dengeli olmaya çalışıyor ya da Ermenistan’ı destekleyici açıklamalarda bulunmaya çalışıyor. Örneğin Minsk üçlüsünde, Fransa açıkça Ermenistan’a destek veriyor. Bu sorunu çözmek için kurulmuş Minsk üçlüsü, objektif olmalı, sorunu çözmek için somut adımlar atmalı ya da öneriler getirmeli. Yaklaşık 30 yıldır maalesef Karabağ ve Azerbaycan’ın işgal edilmiş toprakları konusunda başta Minsk üçlüsü olmak üzere hiçbir öneri gelmedi. Her iki ülke de NATO’nun ortakları. Başta NATO olmak üzere tüm ülkelerin Ermenistan’a ‘Bu topraklardan çekil’ çağrısında bulunması gerekiyor. Başka türlü bu sorunun çözülmesi mümkün değil. Ermenistan bu işgalin tadını çıkarıyor, güçlü de destek görüyor. Herkesin güçlünün değil haklının yanında olması lazım. Bizim bu konudaki tutumumuzu açık ve net bir şekilde ifade ediyoruz. Daha öncede söylediğim gibi Azerbaycan’ın şu anda Türkiye’den destek talebi yok. Ama olursa da vereceğimizi, başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere hepimiz tekraren söyledik” şeklinde konuştu.
Türkiye ile Yunanistan arasına güvenli bir telefon hattı kurulacak
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Türkiye’nin NATO için öneminden bahsetti. NATO’nun ortak güvenliği için Türkiye’nin önemli bir rol üstlendiğine değinen Stoltenberg, “Bugün biz, Akdeniz’in doğusundaki gerilimi de ele aldık. Askeri anlamdaki çatışma çözüm mekanizmalarını devreye soktuk. Bunların içerisinde güvenli bir telefon hattının Türkiye ile Yunanistan arasında kurulup 7 gün 24 saat aktif kullanılması yer almaktadır. Bu mekanizma sayesinde Türkiye ve Yunanistan, NATO Karargahı’nda da rahat bir şekilde görüşebilecektir. Diplomatik çabalara zemin sağlaması açısından bu önemlidir” dedi.
“Türkiye’ye yeni alternatifler bulması konusunda çağrı yaptık”
S-400 hava savunma sistemleri hakkında da açıklamalarda bulunan Stoltenberg, Türkiye’nin başka alternatiflere yönlenmesi gerektiğini söyledi. Stoltenberg, “İçinde bulunduğumuz zaman bizim birçok sorunla karşı karşıya kaldığımız bir dönemdir. Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerini satın alması bizler için bir mesele haline gelmişti ve ABD’de bu noktada bir ambargo uyguladı. Bu Türkiye için milli bir mesele ama S-400, NATO’nun savunma sistemine entegre olamamaktadır. Türkiye’ye bu noktada alternatifler bulması konusunda çağrı yaptık” diye konuştu.