Başbakan Davutoğlu'ndan 'PYD' açıklaması

Başbakan Davutoğlu, Cenevre görüşmeleriyle ilgili, “PYD'nin bu sürece katılmaması için ağırlığımızı koyduk gerekirse bir daha koyarız. Bizim boykot etmemizle birlikte süreç biraz da Birleşmiş Milletler tarafından yürütülecek” dedi.

Başbakan Davutoğlu, “İskele Sancak Başbakan Özel” programında Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. “Türkiye, Cenevre görüşmelerinin başlangıcı ve katılım noktasında istediğini elde etti mi?” sorusu üzerine Davutoğlu, “Zorlu bir süreç, yüzbinlerce kaybedilen insanın, milyonlarca mültecinin olduğu çok büyük, derinleşmiş bir krizden bahsediyoruz. Türkiye olarak en başından itibaren ilkeli bir tavır sergiledik. Önce sistem çökmesin, devlet yapısı dağılmasın diye Suriye rejimini ikna etmeye çalıştık. Halkına karşı savaş yapmaması için. Daha sonra Suriye rejimi kendi halkına zulmetmeye başladığında ve mülteciler Türkiye’ye doğru akın akın gelmeye başladığında bu sefer, ‘ılımlı bir muhalefetin varlığı ile belli bir aşamada bir barış sürecinin önünü açabilir miyiz’ diye bu muhalefetin ılımlı bir çizgide kalması, iyi organize olması için çaba sarf ettik. Daha sonraki aşamalarda baskı ve zulüm arttıkça ortaya çıkan terör tehditlerine karşı da Türkiye’nin güvnliğini temin edecek adımlar atmakta da tereddüt etmedik. Bugüne kadar da gelindi” yanıtını verdi.

Suriye’de toplumun çok derinden fay hatlarıyla kırılan bir toplum oluştuğunu belirten Davutoğlu, “Bunun en büyük vebali Esad rejimine sonra bu zulme sessiz kalan uluslararası toplumun ve nihayet bu boşlukla birlikte ortaya çıkan ve Esad rejimi kadar barbarca cinayetler işleyen DEAŞ gibi terör örgütlerinin, PYD ve YPG gibi kendi bulunduğu bölgelerde etnik kıyım yapacak şekilde Kürt Suriyelilere de baskı yapan organize gruplarındır” dedi.

MASADA KİMLER OLMALI?

Uzun zamandan beri “Masada kimler olmalı?” sorusuna yanıt arandığını anlatan Davutoğlu, şunları söyledi:
“Bütün bu formatı şekillendiren Cenevre-1 görüşmesini 2012 Haziran’ında Cenevre’de yapmıştık. Çok zorlu bir süreçti. Orada Dışişleri Bakanı olarak ülkemizi temsil etmiştim. Hillary Clinton, Lavrov ve bütün diğer şeylerle zorlu bir çerçeve oluşmuştu. Bu çerçeve şu esasa dayanıyordu: Bir geçiş süreci olsun. Bu geçiş süreci esnasında iki tarafın da kabul edebileceği isimlerden müteşekkil bir geçiş hükümeti kurulsun ve bütün otorite bu geçiş hükümetine devredilsin. Tabi bu Esad’ın gücünü de bu geçiş hükümetine devredeceği bir model öngörüyordu. 2012’den bu yana 3.5 yıl geçti ve 2014 Şubat’ında gene Cenevre’de bir araya gelindi, orada da netice alınamadı. Çünkü rejim bütün bu süreci kendi zulmünün devamı, hükümranlığının devamı için bir araç olarak kullanıyor, gerçek bir müzakereye girmiyor. Şimdi de değişik kanallardan gelen bilgilere baktığımızda rejimin, böyle bir Cenevre mutabakatı çerçevesinde bir adım atacağına dair kesin bir yaklaşımı yok. Bu arada ortaya çıkan bazı grupların burada nasıl yer alacağı… PYD, YPG bunlardan biri. DEAŞ bizim için bir terör örgütü zaten masanın dışında, herkes öyle görüyor fakat biz YPG ve PYD’yi de bir terör örgütü olarak gördüğümüz için masada olmaması konusundaki ilkesel tutumumuzu sergiledik ve önemli bir netice elde ettik.”

“YPG VE PYD’YE DAVETİYE GİTMEDİ”

“Terör örgütü PYD ve YPG’ye davet gitmediğini” kesin bir dille ifade eden Davutoğlu, şöyle devam etti:
“Türkiye’nin tutumu kesinlikle Suriyeli Kürt kardeşlerimize karşı değildir. Nitekim Irak’ta Kürt kardeşlerimizi temsil ettiğine inandığımız Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin yöneticileri ile Sayın Barzani ile çok yakın işbirliği içindeyiz. Dolayısıyla bizim herhangi bir etnik gruba karşı hele hele ülkesinde en fazla Kürt nüfus barındıran bir ülke olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin Kürt’lerin menfaatine karşı Irak, Suriye ve İran’da, herhangi bir yerde tavır alması söz konusu değildir. Aksine Kuzey Irak’ta bir problem olduğunda hem Kürt kardeşlerimiz Türkiye’ye sığınmışlardır hem de bugün bütün imkanlarımızla onlara destek oluyoruz. Karşı çıktığımız husus, PKK ile doğrudan organik bağa sahip olan YPG ve PYD yani YPG silahlı kanadı, PYD de siyasi kanadı.”

“Karşı çıkmamız, mutlak bir karşı çıkış değildi başta” diyen Davutoğlu, “2013 yazında Türkiye’deki çözüm süreci bağlamında ‘bütün silahlı unsurlar Türkiye’den çıkacak’ taahhüdü yapıldığında görüşmeler de sürdü. O zaman PKK’nın bütün silahlı unsurlarını Türkiye’den çıkarıp Türkiye’de bir daha silahlı mücadeleye girmeyeceği taahhüdü vardı. Dolayısıyla PYD’ye de yaklaşımımız aynı değildi. Ama zamanla özellikle 2014 baharından itibaren PYD, PKK ve YPG’nin tutumunda bir değişim gözlendi. O da Suriye’deki konjonktür, DEAŞ’a karşı mücadele için YPG’yi elverişli bir unsur olarak görmeye mütemayil bir ortam doğurduğu için bazı ülkeler nezdinde, başta ABD… Açıkçası PYD, YPG ve PKK, bu durumu fırsata çevirip netice almaya ve Türkiye’yi de hedef almaya başladılar” şeklinde konuştu.

“O ZAMAN PYD’YE ÜÇ ŞART İLERİ SÜRMÜŞTÜK”

Davutoğlu, 2013 yazında PYD’ye üç şart ileri sürdüklerini açıklayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bir, Türkiye’ye karşı hiçbir terörist veya zarar verici eylemde bulunmayacaksınız. Zaten o dönemde PKK da silahlı unsurlarını çekeceği için buna ‘evet’ diyorlardı. İki, Suriye rejimi ile işbirliği yapıp Suriye halkına zulmetmeyeceksiniz, rejime karşı net tutum tavır koyacaksınız. Bunu yapmadılar. Üç, de facto bir yapı oluşturmaya kalkmayacaksınız. Sonuçta bir masa oluştuğunda o masaya diğer muhaliflerle birlikte oturup birlikte Suriye’yi inşa edeceksiniz, diğerlerini bağlayıcı bir adım atmayacaksınız. Şimdi baktığımızda bu üç şey yapıldı mı? Yapılmadı. Türkiye’ye dönük olarak açık bir tehdit halinde önce Kobani eylemleri bahane edilerek arkasından da 21 Temmuz’dan itibaren daha önce de başlayan 7 Haziran’dan itibaren silahlanma, ayaklanma çağrılarıyla Suriye’deki mücadeleyi Türkiye’ye taşımaya kalkıştılar. Bugün dahi Cizre’de, Silopi’de yapmak istedikleri bu. Suriye’deki yöntemleri Türkiye’ye taşımaya kalktılar. Suriye’den silah aktarma ki artık Suriye-Irak sınırı olmadığı için pratikte, Suriye-Irak sınırı diye bir sınır işlevselliğini kaybettiği için Irak’taki PKK ile Suriye’de PYD arasında bir fark kalmadı. Çatışan militanlar ordan oraya geçiyor, silahlar geçiyor, her iki kanattan Türkiye’ye sokmaya çalışıyorlar.”

“BU KONUDA KİMSE HAYAL ALEMİNDE YAŞAMAMALI”

“ABD’ye göre PKK ayrı PYD ayrı” sorusuna yönelik Başbakan Davutoğlu, “Amerika, kendi ulusal tanımlamasını… Joe Biden’le bu konuyu çok açık bir şekilde konuştuk, kendisine elimizdeki tüm belgelerle hangi yollardan nasıl bir PYD ve PKK’nın Türkiye’deki terör faaliyetlerini kanalize ettiklerini gösterdik. Bu konuda kimse hayal aleminde yaşamamalı, istihbarat verileri elimizde” dedi.

“BİDEN, ‘BU KONUDA TÜRKİYE’NİN KAYGILARINI ANLADIKLARINI’ SÖYLEDİ”

“Bu konuda Biden ne dedi?” sorusu üzerine ise Davutoğlu, şöyle yanıt verdi:
“Bu konuda Türkiye’nin kaygılarını anladıklarını’ ifade etti zaten anlamamış olsalardı heralde PYD’nin masaya davet edilmesi için Amerika farklı bir tutum alırdı. Özellikle Sayın Biden’ın ziyaretinde getirdiğimiz argümanların hepsi etkili oldu. Gerek İngiltere’de Almanya’da yaptığımız görüşmeler, ABD ile yaptığımız görüşmeler ve çok net ifadeyle uluslararası basına da söyledim: Suriyeli Kürtler olmadan masa kurulmaz çünkü Suriyeli Kürtler mutlaka masanın parçası olmalıdır; Araplar, Türkmenler, Sünniler, Nusayriler, Hristiyanlar olmalıdır. Bunların hepsi masa etrafında olmadan nihai netice alınmaz. Ama terör unsurları olmamalıdır. Bu anlamda da PYD’nin bu sürece katılmaması için ağırlığımızı koyduk gerekirse bir daha koyarız. Bizim boykot etmemizle birlikte süreç biraz da Birleşmiş Milletler tarafından yürütülecek yani herkesin oturduğu bir masa olmayacak muhtemelen ilk aşamada. Ama muhalefet ki hepsine bu anlamda şuanda toplantı olan Suriye Ulusal Koalisyonu ve Suriye Muhalefet Cephesi’ne, ılımlı cepheye de teşekkür ediyoruz çünkü onlar da Türkiye’nin tavrını benimsediler, Türkiye’ye olan yakınlıklarını, sadakatlerini gösterdiler ve ‘PYD masaya oturursa biz masaya gelmeyiz’ dediler.”

“BİZ TEK BAŞIMIZA MUHATAP ALINACAĞIZ’ DİYORLAR”

Muhalefetin taleplerini anlatan Davutoğlu, şunları kaydetti:
“Onlar birkaç unsuru öne çıkarmışlar; bir, Suriye’de rejimin yürüttüğü barbarca saldırıların durması. En çarpıcı olanı da Madaya’da olduğu gibi bir mahalleyi, bir bölgeyi bütün insani yardımlardan, yiyecekten, gıdadan, suyu kesip açlığa mahkum etmek suretiyle Ortaçağ zihniyetini yansıtan bir savaş taktiği uyguluyor. İnsanlar iskeletler haline dönüşmüş, yıllardır bu takip ediliyor. Buna karşı muhalefetin haklı talepleri var. Bu saldırılar durmalı. İkincisi de muhalefet tarafı net olmalı. Yani nasıl rejim bir tarafta oturuyor, muhalefet de karşı tarafta pür ve açık bir şekilde oturmalı. Veya ayrı odalarda ise muhalefetin odası bir oda olmalı. Yani muhalefetin içinde rejimle işbirliği yapan unsurlar olmamalı. Nitekim PYD bu unsurlardan biridir, ‘Tensik’ denilen grup bu unsurlardan biridir. ‘Bunlar olmayacak biz tek başımıza muhatap alınacağız’ diyorlar. Şimdi bu görüşlerini olgunlaştırmaları açısından kendi aralarında müzakereler sürüyor, Birleşmiş Milletler’den cevap bekliyorlar. Özellikle insani bakımdan büyük trajedi yaşanan bölgelerde rejimin zulmünün durdurulması ve müzakerelere giderken buralara insani yardımın ulaşması için bir talepleri var. Bunlar yerine getirilmesi durumunda hemen gerekli adımlar atılacak.”

“YÜZBİNLERCE İNSANIN CANSIZ BEDENİNDEN BAHSEDİYORUZ”

Başbakan Davutoğlu, Cenevre’deki yapılması planlanan müzakerelerden bir sonuç alınıp alınmayacağına ilişkin, “Ben bu şekilde onlarca müzakerede bulundum açık söylemek gerekirse kısa sürede netice alınmasını kolay görmüyorum. Yani birçok zorlu müzakerelerin içinde bulundum ancak ortada o kadar büyük bir insani suç var ki yüzbinlerce insanın cansız bedeninden bahsediyoruz ve uluslararası toplumun bütün bunlara sessiz kalmasından bahsediyoruz. Dolayısıyla kolay değil. Maalesef Suriye içinde zaten hassas olan etnik ve mezhebi gerilimler derinleşmiş durumda ama başka da bir alternatifi yok. Yani oturulup konuşulacak ve mutlak surette bir geçiş süreci kabul edilerek bu geçiş süreciyle birlikte Suriye’de tekrar yaraların sarılmasını getirecek bir dönemin açılması için gayret sarf edilecek. Bunun başka yolu yok” ifadelerini kullandı.