Süt dişlerinin sağlıklı olması en az sürekli dişler kadar önemli.
Süt dişlerinin sağlıklı olması en az sürekli dişler kadar önemli. Vaktinden önce kaybedilen süt dişleri sürekli dişlerin sağlığını bozduğu gibi dizilimini de etkileyebiliyor. 3 yaşından önce diş macunu kullanımı da zararlı olabiliyor.
Diş Hekimi Emre Kural konu ile ilgili bilgiler verdi.
Çocukların dişleri niye çürüyor?
Süt dişleri normal dişlere oranla daha az mineral içerir yani daha organik yapı içerir, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler. Çocuklar, çürüğün erken döneminde oluşacak belirtileri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir. Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin ilgi alakası diş fırçalama alışkanlığını belirler. Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. gibi gıdalara batırarak çocuklara vermeleri veya uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu gibi gıdalara alıştırmalarıdır. Böylece beslenme şeklindeki bozukluktan dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Çürük oluşumu engellenebilir mi?
Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı yada ilaç yoktur. Ancak, çürük oluşumunu önlemek için bazı malzemeler günümüzde kullanılmaktadır, bunlardan birisi; “fissür örtücü” dediğimiz malzemedir. Diş çürükleri genellikle azı ve küçükazı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde bulunan “fissür” adı verilen oluklarda başlar. Bahsettiğimiz malzemeyle olukların üzeri kapatılıp, o bölgeye mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürük başlaması önlenir. Bu işlem, 6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçükazı dişlerine de uygulanabilir. Çürüğü engellemenin başka bir yolu da dişlerin çürüğe karşı direncini artırmaktır. Dişlere yüzeysel florür uygulanması suretiyle bu direnç kazandırılır.
Süt dişlerinin önemi nedir?
Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Bunların yanında süt dişlerinin çürümesi durumunda veya erken kaybında ciddi estetik ortaya çıkar. Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır. Bu da daimi dişlerin olması gerekenden farklı bir yerden çıkmasına veya çıkamayıp gömülü kalmasına sebep olabilir.
Süt dişlerindeki çürükler tedavi edilmeli mi?
Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, kötü koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin görüntüye yol açar. Bu dönemdeki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride diş çarpıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve genel sağlık problemlerine (romatizmadan kalp rahatsızlıklarına kadar) sebep olabilecektir. Dolayısıyla süt dişlerindeki çürükler, “nasıl olsa yerine yenileri gelecek” yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.
Bebeklerde ağız bakımı
Bebeklerin, en azından ilk dört ay anne sütü ile beslenmeleri ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir. Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır. Biberonla beslenme en fazla 2 yaşına kadar devam edebilir. Parmak emme, yalancı emzik kullanma gibi alışkanlıklara 2 – 2,5 yaşına kadar izin verilebilir. Parmak emme alışkanlığı devam ederse bu durumu önlemek gerekir çünkü solunum problemleri, çene gelişmesi üzerine olumsuz etki eder. Ağız solunumu yapıyorsa da farkedildiği gibi kulak burun boğaz uzmanına göstermek gerekir.
Çocuklarda diş fırçalama ne zaman başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri temiz bir tülbent veya gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemeye başlanabilir. Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 – 3 yaşında ) başlanabilir. Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama tekniği öğretmekten ziyade diş fırçalama alışkanlığı edindirmek daha önemlidir.Çocuklar genelde görünen yerleri fırçalayıp geçerler ama çürük oluşumunu engellemek için özellikle ara yüzleri ve çiğneyici yerleri fırçalamak gerekir bu yüzden çocuğunuz fırçaladıktan sonra temizliğine anne ve babaların kontrol etmesi gerekir.
Çocuklar için nasıl bir diş fırçası seçilmeli?
Çocuğunuza uygun esnek yumuşak naylon kıllardan yapılmış diş fırçaları kullanılabilinir. Sert kıllı fırçalar dişleri aşındıracağı için uygun değildir. Önemli noktalardan biri eskiyen fırçalar değiştirilmelidir. Bu süre de ortalama 6 ay kadardır.
Çocuğuma dişlerini günde kaç kez fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce fırçalatmak yeterlidir. Ama etkili bir şekilde doğru fırçalama tekniği ile yapılması öğretilmesi çok önemlidir. Küçükken kazanılan alışkanlıklar ileriki yaşamında önemli yere sahip olur.
Çocuklarda hangi diş macunu ne kadar kullanılmalıdır?
Doğumdan üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. 3 yaşından sonra kullanılmaya başlanabilinir. Ancak reklamlarda gördüğünüz gibi 3-5 cm. değil, bir nohut tanesi kadar macun fırçalama için yeterlidir. Başlangıçta florürlü diş macunlarından herhangi biri tercih edilebilir. Yeter ki çocuğumuz fırçalamayı sevsin ve dişlerini düzenli olarak fırçalama isteği duysun. O yüzden başlangıçta diş macununun hangi marka olduğunun pek bir önemi yoktur.